Hôm nay Tết Hàn Thực, nhà nhà lại nô nức háo hức cùng nhau quây quần nặn bánh trôi, bánh chay.
Mình nhớ lại ngày xưa, bánh trôi bánh chay luôn được làm từ bột gạo nước tự xay, nên bánh thơm mát mùi gạo chua, mát mượt dẻo trong miệng và tan trôi ngay xuống cổ. Đó là vì gạo được ngâm nở qua đêm và nghiền bằng cối đá, gạo đến là thơm, chảy thành dòng như sữa. Rồi sau đó mới vắt nướcgạo xay đó lên cho thật ráo, và được phần bột nhão để nặn bánh trôi bánh chay.
Chưa kể đường mật thơm lừng mùi gừng trong nhân chảy ra ứa trong miệng của bánh trôi, không gì ngon bằng.
Tuy có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng Tết Hàn thực của người Việt vẫn mang những sắc thái riêng, mang đậm chất Việt. Khác với ngày lễ này của Trung Quốc, người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường, mà sáng tạo ra bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội – hàn thực.
Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tưởng nhớ công lao của những người đã khuất. Như tục lệ dâng bánh trôi lễ Hai Bà Trưng vào ngày mùng 6/3 ở Hà Tây, hay ngày giỗ tổ Hùng vương mùng 10/3 người Việt từ khắp mọi miền tổ quốc về đền Hùng, Phú Thọ thắp hương và dâng cúng những đĩa bánh trôi bánh chay, tưởng nhớ cội nguồn… Như thế, rõ ràng tết Hàn thực của ta mang màu sắc dân tộc riêng, trường tồn trong quá trình dựng nước và giữ nước.
Cũng có tích kể lại rằng bánh trôi bánh chay có từ thời Hùng Vương và tục làm hai thứ bánh này để nhắc nhớ về sự tích “bọc trăm trứng” của Âu Cơ. Trăm viên bánh nhỏ tượng trưng cho trăm quả trứng của Đức Lạc Long Quân. Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển.
Thật thú vị khi ghi nhớ những tích cũ, những truyền thống riêng của dân tộc qua những dịp lễ Tết thế này.
Cảm giác thật bình yên khi cùng bọn trẻ con làm bánh. Và năm nào cũng sẽ được mẹ kể lại những câu chuyện đó trong lúc ngồi nặn bánh trôi, bánh chay…
Khoe mọi người mẻ bánh trôi bánh chay nhà mình làm hôm nay. Còn nhà bạn thì sao? Chia sẻ với mình và mọi người hình ảnh bánh trôi bánh chay nhà bạn ngày hôm nay nhé!
Copy: Phan Anh (Esheep)
Photo: Nguyen Minh Tuan